18 Eylül 2022 tarihinde İstanbul’un Saraçhane semtinde Türkiye’deki ilk kitlesel LGBTİ+ karşıtı nefret mitingi gerçekleşti. Bu mitingin bir sonucu olarak başta medya aracılığıyla olmak üzere politik ve sosyal alanda LGBTİ+ karşıtı anlatı ve eylemlerde artış yaşandı ve anayasa değişikliği tartışması da gündeme geldi. İstanbul’da düzenlenen mitingin ardından diğer illerde de benzer gösteriler düzenlendi.
Bizler de SPoD olarak LGBTİ+ Danışma Hattı verilerimizden yola çıkarak Saraçhane’deki LGBTİ+ karşıtı nefret mitingiyle birlikte önceki ve sonraki birer aylık dönemi ve bu süreçte LGBTİ+’ların güncel sorun ve ihtiyaçlarında yaşanan değişiklikleri izledik.
LGBTİ+ Danışma Hattımızı arayan LGBTİ+’ların nefret mitingi öncesini kapsayan 19 Ağustos – 17 Eylül 2022 tarihleri arasında toplamda 222 başvuru yaptığı gözlemlenirken, mitingden sonraki ayı kapsayan 18 Eylül – 17 Ekim 2022 tarihleri arasında 215 başvuru yaptığı görüldü. Süreci kapsayan 19 Ağustos – 17 Ekim 2022 tarihleri arasında 437 başvuru yapılırken, bir önceki yıl aynı tarihlerde 433 başvuru alındı. İzlediğimiz iki aylık dönemde, LGBTİ+ Danışma Hattımıza gelen başvuru sayısında önceki yılın aynı dönemine kıyasla anlamlı bir değişim görülmedi. Ancak başvuruların içerikleri ele alındığında, önceki ay ve önceki yıla kıyasla önemli değişiklikler olduğu görülüyor. LGBTİ+ Danışma Hattımıza gelen başvurular değerlendirildiğinde, yaşanan değişikliğin sebebinin LGBTİ+ karşıtı söylem ve gelişmelerle ilişkili olduğu gözlemlendi.
Nefret mitingden önceki ay cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılık konulu 13 başvuru yapılırken, sonraki ay başvuru sayısı 19’a yükseldi. Aynı tarihlerde cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli şiddet başvuruları ise 11’den 15’e çıktı. Saraçhane’deki LGBTİ+ karşıtı nefret mitingiyle birlikte, LGBTİ+ Danışma Hattımıza gelen cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılık konulu başvurular yüzde 46, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli şiddet konulu başvurular ise yüzde 36 oranında arttı.
Mitingden sonraki ay cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılık ve şiddet konulu toplam 34 başvuru yapılırken, bir önceki yıl yani 18 Eylül – 17 Ekim 2021 tarihleri arasında 10 başvuru yapıldı. Saraçhane’deki LGBTİ+ karşıtı nefret mitingiyle birlikte cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılık ve şiddet konulu başvuruların toplamı geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 240 oranında arttığı tespit edildi.
Hattımızı arayan LGBTİ+’ların başvurusu sonrası yapılan ruh sağlığı danışmanlığı ve sosyal hizmet desteği yönlendirmeleri incelendiğinde, nefret mitingden önceki ay yapılan 5 başvuruda sosyal hizmet danışmanlığı yönlendirmesi yapılırken mitingden sonraki ay başvuru sayısının 16’ya yükseldiği görüldü. Aynı tarihlerde ruh sağlığı danışmanlığı yönlendirmeleri yapılan başvuru sayısı ise 17’den 25’e çıktı. Saraçhane’deki LGBTİ+ karşıtı nefret mitingiyle birlikte sosyal hizmet danışmanlığı yönlendirmeleri yüzde 220 artarken, ruh sağlığı danışmanlığı yönlendirmeleri yüzde 47 oranında yükseldi.
İzlediğimiz iki aylık dönemde LGBTİ+ Danışma Hattımıza gelen 17 başvuruda, yaşanan LGBTİ+ karşıtı anlatı ve gelişmeler konu edildi. Bu başvuruların %41’inin konusu cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılık veya şiddet hakkındaydı. Danışanların %47’sine duygusal destek verildi, %41’i hakkında ruh sağlığı, hukuk veya sosyal hizmet danışmanlığı için uzman yönlendirmesi yapıldı.
Elde ettiğimiz verilere göre, İstanbul başta olmak üzere bazı illerde düzenlenen LGBTİ+ karşıtı nefret mitingleri nedeniyle olumsuz etkilenen LGBTİ+’lar, bu nedenle LGBTİ+ Danışma Hattı ile iletişime geçtiler. Cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılık ve şiddet konulu başvuruların yüzde 240 oranında artması, LGBTİ+’ların temel hak ve özgürlükleri için acil bir eylem planı oluşturulması gerektiğini gözler önüne seriyor.
Türkçe dilinde anonim hizmet veren LGBTİ+ Danışma Hattı, resmi tatiller hariç pazardan cumaya 12.00-18.00 saatleri arasında 0850 888 LGBT (0850 888 5428) numaralı telefondan sözlü, [email protected] e-posta adresinden yazılı olarak ücretsiz destek sunuyor.
